Uniwersytet Młodego Odkrywcy – „Historia ma przyszłość”

 Projekt finansowany z Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 

Od października 2018 roku na Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II w Krakowie rusza dwuletni projekt edukacyjny Uniwersytet Młodego Odkrywcy – „Historia ma przyszłość” finansowany z Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój. Zapraszamy do udziału młodzież ze szkół współpracujących z Wydziałem Historii i Dziedzictwa Kulturowego.

OPIS PROJEKTU

1. Warsztaty będą trwały od października 2018 do czerwca 2019, a następnie cały cykl zostanie powtórzony dla nowej grupy uczniów w kolejnym roku szkolnym 2019/2020
2. Każdy cykl składa się z 3 części:

• Część I: 5 ośmiogodzinnych sobotnich spotkań wykładowo-warsztatowych
• Część II: dwa miesiące zajęć e-learningowych
• Część III: 2 dziewięciogodzinne spotkania w grupach, służące przygotowaniu projektu historycznego opartego na wcześniejszych częściach oraz spotkanie finałowe - prezentacja efektów pracy poszczególnych grup

Szczegółowy plan i opis projektu

UMO ulotka

Osoby odpowiedzialne za realizację projektu z ramienia UPJPII:

Kierownik projektu: dr hab. Józef C. Kałużny (jozef.kaluzny@upjp2.edu.pl)

Z-ca kierownika: dr Joanna Małocha (joanna.malocha@upjp2.edu.pl)

Inauguracja projektu edukacyjnego
„Uniwersytet Młodego Odkrywcy – Historia ma przyszłość”

            Dnia 20 października 2018 r. - zgodnie z założonym harmonogramem – zainaugurowano cykl zajęć, składających się na dwuletni projekt edukacyjny pt. „Uniwersytet Młodego Odkrywcy – Historia ma przyszłość”. Projekt ten - realizowany na Wydziale Historii i Dziedzictwa Kulturowego UPJPII - finansowany jest, za pośrednictwem Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, z funduszy Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój.

            W trakcie pierwszego spotkania kilkudziesięcioosobowa grupa młodzieży w wieku od 14 do 16 lat - reprezentująca szkoły z Bochni, Krakowa, Libiąża, Luborzycy i Tarnowa - miała możliwość wzbogacenia swojej wiedzy na temat starożytności. Wprowadzenie w omawiane zagadnienie stanowił dialogowany wykład, wygłoszony w sali akademickiej przez Kierownika projektu – Dr. hab. Józefa C. Kałużnego. Wykorzystując przykłady sztuki starorzymskiej i odwołując się do konkretnych postaci z historii Imperium Romanum, prelegent scharakteryzował specyfikę cywilizacji starożytnych oraz mentalność ludzi tamtej epoki.

            Druga część spotkania odbyła się w przestrzeni krakowskiego Muzeum Archeologicznego, gdzie – po oprowadzeniu po ekspozycjach „Bogowie starożytnego Egiptu” oraz ”Pradzieje Małopolski” – uczniowie podzieleni na grupy uczestniczyli w zajęciach warsztatowych. W ich trakcie, pod kierunkiem opiekunów dydaktycznych, mieli możliwość spróbowania swych sił w malowaniu motywów egipskich na tkaninach, odtwarzaniu rzymskich mozaik czy pisaniu znaków klinowych na glinianych tabliczkach. Po powrocie do budynku uczelni nastąpiło podsumowanie zajęć, podczas którego młodzież dzieliła się swoimi spostrzeżeniami i uwagami.

W trakcie całości spotkania uczestnicy projektu korzystali z pomocy dydaktycznych i materiałów dostarczonych im przez organizatorów, którzy zadbali także o zapewnienie uczniom posiłków w postaci drugiego śniadania oraz obiadu.

Joanna Małocha

(Z-ca kierownika projektu)

Drugie zajęcia projektu edukacyjnego
„Uniwersytet Młodego Odkrywcy – Historia ma przyszłość”

            Dnia 17 listopada 2018 r. - zgodnie z założonym harmonogramem – miały miejsce drugie zajęcia, odbywane w ramach dwuletniego projektu edukacyjnego pt. „Uniwersytet Młodego Odkrywcy – Historia ma przyszłość”, jaki realizowany jest na Wydziale Historii i Dziedzictwa Kulturowego UPJPII.

            Tym razem kilkudziesięcioosobowa grupa młodzieży licealnej z Bochni, Krakowa, Libiąża, Luborzycy i Tarnowa poszerzała zakres swojej wiedzy na temat Średniowiecza. Nietypowy i zaskakujący obraz tej epoki ukazał już wstępny wykład akademicki, ubogacony prezentacją multimedialną. W jego trakcie mowa była między innymi o latających mnichach, narzędziach służących do „korygowania” osobowości małżonki, drugiej twarzy miłości dworskiej, czy wreszcie sposobach na przeżycie w średniowiecznym więzieniu.

            Na drugą część spotkania złożył się cykl warsztatów, poprowadzonych przez Kierownika Pracowni Dziejów Kultury Materialnej UPJPII – dr Sławomira Dryję - oraz jego współpracowników. Uczestnicy projektu mieli możliwość wypróbowania swych sił jako średniowieczny tkacz, skryba czy garncarz. Poznali także zasady organizacji i funkcjonowania pracowni archeologicznej. A wreszcie doświadczyli połączenia przeszłości i nowoczesności dzięki grze komputerowej, której scenariusz oparto na elementach realiów średniowiecznych. Tradycyjnie już całość edukacyjnej części spotkania zakończyło podsumowanie, w czasie którego młodzi badacze doszli do wniosku, iż „w historii odpowiedź negatywna też jest odpowiedzią wartościową”.

Podobnie, jak miało to miejsce w trakcie zajęć październikowych, także i tym razem uczestnicy projektu korzystali z różnorodnych materiałów plastycznych dostarczonych przez organizatorów oraz z zapewnionych im posiłków.

Joanna Małocha

(Z-ca kierownika projektu)

Trzecie zajęcia projektu edukacyjnego
„Uniwersytet Młodego Odkrywcy – Historia ma przyszłość”

            Niemalże w przededniu Świąt Bożego Narodzenia - dnia 15 grudnia 2018 r. - odbyło się trzecie ze spotkań, jakie na Wydziale Historii i Dziedzictwa Kulturowego UPJPII zaplanowano w ramach projektu edukacyjnego pt. „Uniwersytet Młodego Odkrywcy – Historia ma przyszłość.

            Zajęcia rozpoczęły się w auli dobrze już znanego młodzieży budynku dydaktycznego UPJPII, przy ul. Bernardyńskiej 3. Tym razem uczestnicy projektu przenieśli się w okres nowożytny. Najpierw bowiem, za sprawą wykładu Pani dr hab. Lucyny Rotter, zgłębiali zagadnienie Emblematów jako formy przekazu semantycznego w czasach nowożytnych. Później zaś, dzięki Zespołowi Tańca Historycznego „Kontredans”, mieli okazję poznać dokładnie - a nawet przymierzyć - strój staropolski. Nie zabrakło także możliwości obejrzenia scenek z życia, jakie toczyło się w dworku szlacheckim oraz nauki tańców narodowych z Polonezem na czele.

            Dalsza część warsztatów odbyła się w Gmachu Głównym Muzeum Narodowego Miasta Krakowa. Tam bowiem uczestnicy projektu zostali podzielenie na grupy i korzystając z ekspozycji muzealnych „Barwa i Broń” oraz „Galeria Rzemiosła Artystycznego” rozwiązywali zadania, dzięki którym poznawali lepiej kulturę sarmacką oraz dokonania wielkich wodzów i dowódców I Rzeczypospolitej. Tradycyjnie już edukacyjną części spotkania zwieńczyło podsumowanie. W jego trakcie młodzież podjęła próbę scharakteryzowania specyfiki szlacheckiej tradycji polskiej i wskazywała te jej elementy, które ciągle jeszcze są obecne. Ponieważ zaś Sarmata lubił suto zastawiony stół, więc i uczestnicy projektu zakończyli zajęcia wspólnym obiadem.

Zapraszamy do zapoznania się z fotorelacją autorstwa: Anety Kozak, Joanny Małochy i Katarzyny Matyji.

Wszystkim „studentom” Uniwersytetu Młodego Odkrywcy, ich Rodzinom oraz Nauczycielom Kierownictwo projektu składa życzenia wielu łask od Nowonarodzonego i szczęśliwego Nowego Roku.

Joanna Małocha

(Z-ca kierownika projektu)

Czwarte zajęcia projektu edukacyjnego
„Uniwersytet Młodego Odkrywcy – Historia ma przyszłość”

            W drugim tygodniu Nowego Roku - 12 stycznia 2019 r. – miały miejsce czwarte już zajęcia z zakresu projektu edukacyjnego pt. „Uniwersytet Młodego Odkrywcy – Historia ma przyszłość”, realizowanego na Wydziale Historii i Dziedzictwa Kulturowego UPJPII.

            Zgodnie z założeniem chronologicznego układu tematyki kolejnych spotkań tym razem uczestnicy poznawali bliżej wiek XIX. A w sposób szczególny losy miasta Krakowa i jego mieszkańców w tym okresie. Wstępny wykład O. dr. Macieja Sadowskiego poświęcony był bowiem Codziennemu i niecodziennemu życiu w XIX-wiecznym Krakowie w dobie autonomii. Później zaś, dzięki Zespołowi Tańca Historycznego „Kontredans”, młodzież miała możliwości obejrzenia scenek z regencyjnego balu i przymierzenia strojów w stylu empire; a także przekonała się, że kontredanse są to tańce nie tylko piękne i przyjemne, ale również całkiem proste do opanowania.

            Druga część warsztatów odbyła się w dwóch oddziałach Muzeum Historycznego Miasta Krakowa – „Kamienicy Hipolitów” oraz „Cybertece”. Podzieleni na grupy uczestnicy projektu wykorzystywali bogactwo obydwu ekspozycji, aby zajrzeć do „Czterech kątów pradziadków” oraz dowiedzieć się „Jak powstawał Wielki Kraków?” Jak zwykle edukacyjną części spotkania zwieńczyło podsumowanie, w trakcie którego uczestnicy zwrócili uwagę na trwałości tradycji narodowej w okresie zaborów oraz specyficzną role, jaką w tym względzie odegrał Kraków, cieszący się nieco większą swobodą. Na zakończenie, po strawie duchowej, przeszedł czas na wspólny obiad.

Zapraszamy do zapoznania się z fotorelacją autorstwa p. Katarzyny Nenko.

Joanna Małocha

(Z-ca kierownika projektu)

Piąte zajęcia projektu edukacyjnego
„Uniwersytet Młodego Odkrywcy – Historia ma przyszłość”

            Dnia 16 lutego 2019 r. odbyły się ostatnie – piąte - zajęcia wykładowo-warsztatowe zaplanowane w harmonogramie pierwszej części projektu edukacyjnego pt. „Uniwersytet Młodego Odkrywcy – Historia ma przyszłość” na rok akademicki 2018/19.

            Tym razem uwagę uczestników skierowano na wiek XX i tragiczne wydarzenia, jakie miały w nim miejsce. Wprowadzenie w temat stanowił wykład dra Macieja Zakrzewskiego – pracownika UPJPII oraz IPNu, pt. Czym był totalitaryzm? Idee i praktyka. Zaś możliwość bliższego – bezpośredniego wręcz - dotknięcia realiów życia w Krakowie okupowanym przez III Rzeszę dała młodzieży część warsztatowa. Złożyły się na nią, odbywane – jak zwykle -  w grupach, zajęcia w oddziale Muzeum Historycznego Miasta Krakowa „Apteka pod Orłem” oraz moderowany interaktywny spacer edukacyjny po terenie byłego krakowskiego getta. Po powrocie do auli uniwersyteckiej uczestnicy projektu dzielili się spostrzeżeniami na temat fenomenu totalitaryzmów i mechanizmów, w oparciu o które zjawiska te działają. W dyskusji podkreślono również odwagę, jaką wykazywały osoby udzielające pomocy ludności żydowskiej w okresie okupacji.

Na zakończenie zajęć młodzież przeszła krótkie szkolenie z obsługi platformy edukacyjnej Moodle. Miała również okazję poznać autorów modułów dydaktycznych, które na tejże platformie zamieszczono i w oparciu o które odbywać się będzie dalsza część projektu. Bowiem w marcu i kwietniu uczestnicy będą się zapoznawać z materiałami e-learningowymi dotyczącymi kolejno trzech zagadnień: zastosowania wiedzy historycznej podczas tworzenia gier komputerowych, produkcji filmów kostiumowych oraz w turystyce. W oparciu o zamieszczone w modułach teksty, prezentacje i filmy młodzież wykonywać będzie różnorodne testy i ćwiczenia. Zdobyta w ten sposób wiedza - połączona z informacjami wyniesionymi z odbytych już pięciu spotkań wykładowo-warsztatowych - stanowić ma pomoc w wykonaniu finałowych zadań projektowych, na które przeznaczono trzy zajęcia stacjonarne zaplanowane na maj i czerwiec.

Zapraszamy do zapoznania się z fotorelacją z ostatnich zajęć wykładowo-warsztatowych.

Joanna Małocha

(Z-ca kierownika projektu)

Finał pierwszego cyklu projektu edukacyjnego „Uniwersytet Młodego Odkrywcy – Historia ma przyszłość”

Zgodnie z harmonogramem projektu „Uniwersytet Młodego Odkrywcy – Historia ma przyszłość” – realizowanego na Wydziale Historii i Dziedzictwa Kulturowego UPJPII - w lutym bieżącego roku zakończona została seria pięciu spotkań wykładowo-warsztatowych dla młodzieży, które poświęcono wybranym aspektom kolejnych epok historycznych. Zaś w trakcie następnych dwóch miesięcy uczestnicy projektu przenieśli swoją aktywność edukacyjną w przestrzeń wirtualną. W ciągu marca i kwietnia młodzież pracowała bowiem e-learningowo – tj. korzystając z różnorodnych materiałów dydaktycznych, jakie zamieszczono na platformie uczelnianej Moodle. Poszerzała w ten sposób swoją wiedzę w zakresie trzech modułów tematycznych: wykorzystanie wiedzy historycznej w grach komputerowych, przy tworzeniu filmów i w turystyce. Przy czym na zapoznanie się z każdym z tych tematów przeznaczono okres trzech kolejnych tygodni, w trakcie których do dyspozycji uczestników pozostawał autor danego modułu. On to bowiem sprawdzał nadesłane przez młodzież rozwiązania zadań czy quizów oraz wyjaśniał ich ewentualne wątpliwości. W ten sposób uczestnicy projektu nie tylko zdobywali dodatkowe wiadomości, ale jednocześnie podnosili swoje kompetencje technologiczno-informatyczne.

Uzyskana w ten sposób wiedza posłużyła im natomiast w ostatniej – trzeciej - części projektu UMO, która została zrealizowana w maju i czerwcu 2019 r. Odbyły się wówczas trzy spotkania (w dniach 11 i 18 maja oraz 8 czerwca), w trakcie których młodzież – podzielona zależnie od zainteresowań na trzy grupy i wspierana przez opiekunów-mentorów - miała za zadanie wykonać trzy projekty, zbieżne tematycznie z modułami e-learningowymi. Efekty pracy wszystkich uczestników przedstawione zaś zostały podczas ostatniego, finałowego spotkania czerwcowego.

I tak, grupa pierwsza zaprojektowała własną komputerową grę historyczną pt. „Dyplomacja”, która odwołuje się do zasad obowiązujących w rozgrywkach o charakterze strategicznym i dedukcyjnym. W jej trakcie gracz wciela się w postać polskiego dyplomaty z okresu Dwudziestolecia Międzywojennego i podejmuje decyzje sytuujące go w jednym z nurtów ówczesnej sceny politycznej. Może przy tym korzystać nie tylko z własnej wiedzy historycznej, ale także z tzw. opinii społecznej. Strategia wybrana przez bohatera doprowadza go do momentu wybuchu II wojny światowej, a zakończenie ukazuje na ile poczynania „dyplomaty” okazały się korzystne dla kraju. Młodzież przygotowała stronę graficzną projektu (korzystając z pomocy profesjonalnego grafika komputerowego), listę punktową oraz osnowę narracyjną całej gry.

Z kolei drugi projekt przyjął postać filmu historycznego, opartego na motywach opowiadania „Pięć chlebów” Karela Čapka. Uczestnicy opracowali scenariusz adaptowany, zaplanowali i wykonali scenografię oraz koncepcję kostiumów, a wreszcie nagrali sam film w dwóch wersjach: poprawnej pod względem historycznym oraz posiadającej błędy i nieścisłości. Podczas finału członkowie pozostałych grup obejrzeli film „z błędami”, które mieli wskazać i przeanalizować, w ten sposób pokazano rolę konsultanta historycznego na planie filmowym. Obie wersje filmu dostępne będą w zakładce projektu na stronie UPJPII. Dodatkowo odtworzono także fragment scenografii stworzonej na potrzeby nagrania, aby każdy chętny miał możliwość zrobienia sobie pamiątkowych zdjęć.

Efektem pracy „grupy turystycznej” była natomiast gra miejska pt. „Śladami Królowej Jadwigi”, co stanowiło nawiązanie do daty finału projektu (dnia 8 czerwca przypada bowiem rocznica kanonizacji Jadwigi). Gra przygotowana została dla 7 grup liczących po ok. 5-7 osób i składała się z 9 etapów, na których młodzież wzbogacała swoją wiedzę o życiu św. Jadwigi, a rozwiązanie przygotowanych zadań pozwalało na dotarcie do kolejnego punktu. Cała trasa przebiegała od Wawelu przez ul. Kanoniczą, Planty, Collegium Novum, Collegium Maius, Rynek, aż po ul. Grodzką.

Na uwagę zasługuje kreatywność, pomysłowość i rzetelność, z jaką wszyscy uczestnicy podeszli do realizacji swoich zadań. Nie dziwi więc fakt, iż wynikiem tak efektywnej współpracy było powstanie w relatywnie krótkim czasie projektów ciekawych i wartościowych. Zarówno zaś na etapie przygotowania, jak i w trakcie prezentacji nie brakowało elementów humoru i zabawy. Natomiast ukoronowaniem dnia finałowego był wspólny obiad z deserem w postaci specjalnego tortu „UMO”.

Nadmienić wreszcie należy, iż podczas jednego z majowych spotkań (dnia 11 maja) – równolegle z realizacją młodzieżowych warsztatów projektowych - miało miejsce szkolenie dla rodziców nt. wykorzystania narzędzi ICT w procesie edukacji. Zajęcia te poprowadzili: dydaktyk akademicki oraz pedagog-praktyk pracujący w szkole, oboje specjalizujący się w omawianej problematyce. Tematyka warsztatów odwoływała się zatem do e-learningowej części zajęć dla młodzieży, zaś żywe zainteresowanie rodziców i ich długie dyskusje (kontynuowane nawet podczas przerw na posiłki) wskazują na aktualność zagadnienia.

Po okresie wakacyjnym rozpocznie się na Wydziale Historii i Dziedzictwa Kulturowego UPJPII realizacja drugiego cyklu projektu „Uniwersytet Młodego Odkrywcy – Historia ma przyszłość”, do której zapraszamy młodzież w wieku od 13 do 16 roku życia. Za zachętę niech posłuży zbiór zdjęć i filmów - autorstwa p. Anny Kacysz, p. Katarzyny Nenko, p.  Joanny Małochy i p. Józefa Kałużnego - ukazujący pracę tegorocznych uczestników nad ich projektami oraz „galę finałową”.

Joanna Małocha

(Z-ca Kierownika projektu)

Zapraszamy do zapoznania się z fotorelacją