Dnia 26 października 2019 r. - zgodnie z założonym harmonogramem – zainaugurowano drugi i zarazem ostatni cykl zajęć, realizowanych w ramach projektu edukacyjnego pt. „Uniwersytet Młodego Odkrywcy – Historia ma przyszłość”. Organizatorem przedsięwzięcia nieodmiennie pozostaje Wydział Historii i Dziedzictwa Kulturowego UPJPII, zaś projekt ów finansowany jest - za pośrednictwem Narodowego Centrum Badań i Rozwoju - z funduszy Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój.

            W trakcie omawianego spotkania nowo wyłoniona, kilkudziesięcioosobowa grupa młodzieży w wieku od 14 do 16 lat miała możliwość wzbogacenia swojej wiedzy na temat epoki starożytnej. Uczniowie reprezentujący szkoły z Bochni, Krakowa, Libiąża, Luborzycy i Tarnowa czynnie włączyli się w dialogowany wykład Kierownika projektu – Dr. hab. Józefa C. Kałużnego - zatytułowany: Człowiek – miasto – cywilizacja w starożytności. Od Roma Augusta do Imperium Romanum. Charakteryzując specyfikę rzymskiego urbis Prelegent za przykład przyjął Pompeje, których życie i tragiczny koniec ukazał przez pryzmat źródeł pozostawionych przez świadków wybuchu Wezuwiusza. Akademicki walor całego wydarzenia podkreślało otoczenia auli uniwersyteckie przy ul. Bernardyńskiej 3.

            Z kolei realizacja drugiej, warsztatowej części zajęć odbyła się już w przestrzeni krakowskiego Muzeum Archeologicznego, gdzie – po obejrzeniu unikatowej czasowej wystawy pompejańskiej – podzieleni na grupy uczniowie uczestniczyli w zajęciach praktycznych. W ich trakcie - pod kierunkiem opiekunów dydaktycznych – zgłębiali dzieje pisma od jego sumeryjskich i egipskich początków, przez innowacje Fenicjan, aż po skrystalizowanie się alfabetu greckiego i łacińskiego. Krój scriptura monumentalis posłużył zresztą młodzieży do malarskiego udekorowania pamiątkowych materialnych toreb. Podsumowanie warsztatów, które przybrało formę krótkiej dyskusji nad pozyskanymi wiadomościami, odbyło się już po powrocie do budynku akademickiego. Tam też uczestnicy projektu korzystali z posiłków zapewnionych im przez organizatorów, tj. drugiego śniadania i obiadu.

Zapraszamy do zapoznania się z fotorelacją autorstwa A. Kozak, J. Małochy i R. Opulskiego.

Joanna Małocha

(Z-ca kierownika projektu)

                Dnia 23 listopada 2019 r. - zgodnie z założonym harmonogramem – miały miejsce drugie zajęcia, odbywane w ramach dwuletniego projektu edukacyjnego pt. „Uniwersytet Młodego Odkrywcy – Historia ma przyszłość”, jaki realizowany jest na Wydziale Historii i Dziedzictwa Kulturowego UPJPII.

            Tym razem kilkudziesięcioosobowa grupa młodzieży licealnej z Bochni, Krakowa, Libiąża i Tarnowa poznawała odmitologizowany obraz Średniowiecza. Pełen ciekawostek i zaskakujących konkluzji wykład wstępny wygłosił Dr hab. Tomasz Graff. W jego trakcie mowa była między innymi o rzeczywistym obliczu inkwizycji, nie tak znowu oczywistej „ciemnocie” wieków średnich, kontrowersjach wokół sprawy św. Stanisława, niejednolitym obrazie krzyżaków, a nawet o pewnej wątpliwości co do dynastii Jagiellonów.

            Podczas drugiej części spotkania uczniowie zostali podzieleni na kilka grup, z których każda uczestniczyła kolejno w warsztatach koordynowanych przez Kierownika Pracowni Dziejów Kultury Materialnej UPJPII – Dr Sławomira Dryję - oraz jego współpracowników. Młodzież uczyła się średniowiecznej kaligrafii i sztuki tworzenia miniatur kodeksowych. Wypróbowywała również swe siły w tworzeniu wyrobów glinianych wzorowanych na znaleziskach archeologicznych oraz poznawała zasady organizacji i funkcjonowania pracowni archeologicznej. A wreszcie doświadczała połączenia przeszłości i nowoczesności dzięki grze komputerowej, której scenariusz oparto na elementach realiów średniowiecznych. Tradycyjnie już całość edukacyjnej części spotkania zakończyło podsumowanie, w czasie którego młodzi badacze dostrzegli zbieżność zachodzącą między pracą historyka i detektywa.

Podobnie, jak miało to miejsce w trakcie zajęć październikowych, także i tym razem uczestnicy projektu korzystali z różnorodnych materiałów plastycznych dostarczonych przez organizatorów oraz z zapewnionych im posiłków.

Zapraszamy do zapoznania się z fotorelacją.

Joanna Małocha

(Z-ca kierownika projektu)

           Na krótko przed Świętami Bożego Narodzenia - dnia 7 grudnia 2019 r. - odbyło się trzecie ze spotkań, jakie na Wydziale Historii i Dziedzictwa Kulturowego UPJPII zaplanowano w ramach projektu edukacyjnego pt. „Uniwersytet Młodego Odkrywcy – Historia ma przyszłość”.

            Zajęcia rozpoczęły się w auli dobrze już znanego młodzieży budynku dydaktycznego UPJPII, przy ul. Bernardyńskiej 3. Tym razem uczestnicy projektu przenieśli się w okres nowożytny. Najpierw bowiem zgłębiali zagadnienie Emblematów jako formy przekazu semantycznego w czasach nowożytnych za sprawą wykładu Pani dr hab. Lucyny Rotter, opartego na bogatej w treści i ilustracje prezentacji. Później zaś, dzięki Zespołowi Tańca Historycznego „Kontredans”, mieli okazję poznać dokładnie - a nawet przymierzyć – barwny strój szlachecki. Nie zabrakło także możliwości nauki staropolskich tańców narodowych z tradycyjnym Polonezem na czele. Przy czym ze względu na liczbę uczestników zajęć rozmiary auli okazały się niewystarczające i taneczny korowód, ku zaskoczeniu studentów, z iście sarmacką fantazją przemierzył uczelniane korytarze.

            Dalsza część warsztatów odbyła się w Gmachu Głównym Muzeum Narodowego Miasta Krakowa. Tam bowiem uczestnicy projektu zostali podzielenie na grupy i korzystając ze wskazówek opiekunów dydaktycznych oraz eksponatów prezentowanych na wystawach muzealnych („Barwa i Broń” i „Galeria Rzemiosła Artystycznego”) poznawali lepiej dokonania wielkich dowódców z okresu I Rzeczypospolitej oraz specyfikę kultury sarmackiej. Tradycyjnie już warsztatową część spotkania zwieńczyło krótkie podsumowanie, w trakcie którego młodzież podjęła próbę odszukania we współczesnych realiach przejawów  polskiej tradycji szlacheckiej. Ponieważ zaś Sarmaci lubili suto zastawione stoły, więc i uczestnicy projektu zakończyli zajęcia wspólnym obiadem, dodatkowo wzbogaconym o słodko-piernikowy akcent przedświąteczny.

Zapraszamy do zapoznania się z fotorelacją autorstwa: Joanny Małochy, Katarzyny Nenko i Katarzyny Matyji.

Wszystkim „studentom” Uniwersytetu Młodego Odkrywcy, ich Rodzinom oraz Nauczycielom Kierownictwo projektu składa życzenia wielu łask od Nowonarodzonego i szczęśliwego Nowego  Roku.

Joanna Małocha

(Z-ca kierownika projektu)

           W drugim tygodniu Nowego Roku - 11 stycznia 2020 r. – miały miejsce czwarte już zajęcia z zakresu projektu edukacyjnego pt. „Uniwersytet Młodego Odkrywcy – Historia ma przyszłość”, realizowanego na Wydziale Historii i Dziedzictwa Kulturowego UPJPII.

            Zgodnie z założeniem chronologicznego układu tematyki kolejnych spotkań tym razem uczestnicy poznawali bliżej – jakże zróżnicowane i obfitujące w wydarzenia – stulecie dziewiętnaste. W sposób szczególny zaś pochyliliśmy się nad ówczesnymi losami królewskiego miasta i jego mieszkańców. W tą tematykę wprowadził młodzież wykład O. dra Macieja Sadowskiego, pt. Codzienne i niecodzienne życie w XIX-wiecznym Krakowie w dobie autonomii. Później zaś, dzięki Zespołowi Tańca Historycznego „Kontredans”, młodzież miała możliwości obejrzenia scenek z regencyjnego balu, zapoznania się z sekretnym kodem balowych gestów i przymierzenia strojów w stylu empire. W karnawałowym duchu przekonała się także, że XIX-wieczne kontredanse to tańce nie tylko piękne, ale również całkiem proste do opanowania i mogące sprawiać wiele radości.

            Druga część warsztatów zrealizowana została z wykorzystaniem ekspozycji, jakie  prezentowane są w dwóch oddziałach Muzeum Historycznego Miasta Krakowa – „Kamienicy Hipolitów” oraz „Cybertece”. Podzieleni na grupy uczestnicy projektu uczestniczyli w warsztatach pt. „W czterech kątów pradziadków”, poznając bliżej życie codzienne mieszkańca Wolnego Miasta Krakowa. Następnie zaś – dzięki interaktywnej i nowoczesnej wystawie w Pałacu Krzysztofory - dowiedzieli się „Jak powstawał Wielki Kraków?”

Tradycyjnie już, edukacyjną części spotkania zwieńczyło krótkie podsumowanie. W jego trakcie uczestnicy projektu zwrócili uwagę na specyficzną rolę, jaką Kraków odegrał dla zachowania tradycji narodowej w okresie zaborów. Na zakończenie, po strawie duchowej, przeszedł czas na wspólny obiad.

Zapraszamy do zapoznania się z fotorelacją autorstwa p. Katarzyny Nenko.

Joanna Małocha

(Z-ca kierownika projektu)

      Ostatniego dnia lutego 2020 r. odbyły się piąte – także ostatnie - zajęcia wykładowo-warsztatowe, jakie zaplanowane zostały w harmonogramie pierwszej części projektu edukacyjnego „Uniwersytet Młodego Odkrywcy – Historia ma przyszłość” na rok akademicki 2019/20.

       Tym razem uwagę uczestników skierowano na wiek XX i tragiczne wydarzenia, jakie miały wówczas miejsce. Wprowadzenie w temat stanowił wykład w auli akademickiej dra Macieja Zakrzewskiego – pracownika UPJPII oraz IPN-u, pt. Czym był totalitaryzm? Idee i praktyka. Zaś możliwość bliższego – bezpośredniego wręcz - dotknięcia realiów życia w Krakowie okupowanym przez III Rzeszę dała młodzieży część warsztatowa. Złożyły się na nią, odbywane jak zwykle w grupach, zajęcia w oddziale Muzeum Historycznego Miasta Krakowa „Apteka pod Orłem” oraz moderowany interaktywny spacer edukacyjny po terenie byłego krakowskiego getta. Po powrocie do na uczelnię uczestnicy projektu dzielili się spostrzeżeniami na temat fenomenu totalitaryzmów i mechanizmów, w oparciu o które zjawiska te działają. W dyskusji podkreślono również odwagę, jaką wykazywały osoby udzielające pomocy ludności żydowskiej w okresie okupacji.

       Na zakończenie zajęć młodzież przeszła krótkie szkolenie z obsługi platformy edukacyjnej Moodle. Miała również okazję poznać autorów modułów dydaktycznych, które na tejże platformie zamieszczono i w oparciu o które odbywać się będzie dalsza część projektu. Na marzec i kwiecień przewidziano bowiem wirtualna odsłonę zajęć UMO. Uczestnicy będą się wówczas zapoznawać z materiałami e-learningowymi dotyczącymi kolejno trzech zagadnień: zastosowania wiedzy historycznej podczas tworzenia gier komputerowych, produkcji filmów kostiumowych oraz w turystyce. W oparciu o zamieszczone w modułach teksty, prezentacje i filmy młodzież wykonywać będzie różnorodne testy i ćwiczenia. Zdobyta w ten sposób wiedza - połączona z informacjami wyniesionymi z odbytych już pięciu spotkań wykładowo-warsztatowych - stanowić ma pomoc w wykonaniu finałowych zadań projektowych, na które przeznaczono trzy zajęcia stacjonarne zaplanowane na maj i czerwiec.

          Zaś jako pamiątkę po pierwszej części tegorocznego cyklu projektu uczestnicy otrzymali uczelniane notatniki i długopisy. 

          Zapraszamy do zapoznania się z fotorelacją z ostatnich zajęć wykładowo-warsztatowych II cyklu „Uniwersytetu Młodego Odkrywcy” autorstwa Anety Kozak, Joanny Małochy i Rafała Opulskiego.

      Joanna Małocha
(Z-ca kierownika projektu)

    W październiku 2020 r. zakończył się drugi i ostatni cykl projektu „Uniwersytet Młodego Odkrywcy – Historia ma przyszłość”, realizowanego na Wydziale Historii i Dziedzictwa Kulturowego UPJPII. Według pierwotnego harmonogramu miało to nastąpić już w czerwcu, jednak wiosenny stan epidemii zmusił organizatorów do zmiany planów. Nie mniej jeszcze w lutym bieżącego roku zamknięta została seria pięciu spotkań wykładowo-warsztatowych dla młodzieży, które poświęcono wybranym aspektom kolejnych epok historycznych. Zaś w trakcie następnych dwóch miesięcy uczestnicy projektu przenieśli swoją aktywność edukacyjną w przestrzeń wirtualną – tu akurat harmonogram projektu pokrył się z zaleceniami ministerialnymi co do nauczania zdalnego. W ciągu marca i kwietnia młodzież pracowała bowiem e-learningowo – tj. korzystając z różnorodnych materiałów dydaktycznych, jakie zamieszczono na platformie uczelnianej Moodle. Poszerzała w ten sposób swoją wiedzę w zakresie trzech modułów tematycznych: wykorzystania historii w grach komputerowych, przy tworzeniu filmów i w turystyce. Przy czym na zapoznanie się z każdym z tych tematów przeznaczono okres trzech kolejnych tygodni, w trakcie których do dyspozycji uczestników pozostawał autor danego modułu. On to bowiem sprawdzał nadesłane przez młodzież rozwiązania zadań czy quizów oraz wyjaśniał ich ewentualne wątpliwości. W ten sposób uczestnicy projektu nie tylko zdobywali dodatkowe wiadomości, ale jednocześnie podnosili swoje kompetencje technologiczno-informatyczne.

    Uzyskana wiedza posłużyła im natomiast w ostatniej – trzeciej - części projektu UMO, która po wspomnianych zmianach harmonogramu została zrealizowana we wrześniu i październiku 2020 r. Miały wówczas miejsce trzy spotkania (dwa stacjonarne: 26 września i 10 października oraz jedno wirtualne: 24 października), w trakcie których młodzież – podzielona na trzy grupy i wspierana przez opiekunów-mentorów - wykonała trzy projekty, zbieżne tematycznie z modułami e-learningowymi. Rezultaty pracy wszystkich uczestników przedstawione zaś zostały podczas ostatniego finałowego spotkania, które niestety - ze względu na epidemiczne restrykcje – przyjęło tym razem formę zdalną i odbyło się z użyciem aplikacji MS Teams. Nie umniejszyło to jednak wartości zaprezentowanych wyników efektywnej współpracy wszystkich zespołów.

   Grupa pierwsza zaprojektowała bowiem własną komputerową grę historyczną pt. „Deka Chronia”, która odwołuje się do zasad obowiązujących w rozgrywkach o charakterze strategicznym i dedukcyjnym. W jej trakcie gracz przenosi się w realia starożytnej Grecji, a ściślej wojny trojańskiej i wciela w postać antycznego wojownika. Wybierając zaś na poszczególnych etapach spośród możliwych działań czy odpowiedzi na stawiane mu pytania decyduje o swym dalszym losie. Młodzież przygotowała koncepcje i osnowę narracyjną projektu, a korzystając z pomocy profesjonalnego grafika komputerowego (Chilli Art Studio) zaprezentowała także przykłady wizualizacji scenografii i postaci ze swej gry. W trakcie finału członkowie innych grup mieli możliwość przejścia „na sucho” całego scenariusza „Deka Chronii”.   

   Z kolei drugi projekt objął opracowanie alternatywnej wersji końcowych ujęć „Pana Tadeusza” w reżyserii Andrzeja Wajdy, ukazującej jakie błędy mogłyby się znaleźć na ekranie gdyby nie wkład konsultantów historycznych. Nakręcono także film dokumentalny o pracy historyków polegającej na przygotowywaniu dla potrzeb tego typu ekranizacji odpowiednich kostiumów, scenografii, itp. Wykorzystano przy tym fragmenty wspomnianej „nowej” wersji scenariusza epopei narodowej, zaś podczas finału członkowie pozostałych grup otrzymali zadanie wskazania oraz uzasadnienia pojawiających się tu lapsusów. Jak przy każdej dużej produkcji kinematograficznej i w tym przypadku nie zabrakło żartobliwych „wpadek” z planu, które również przedstawiono na finale w postaci dodatkowego filmiku „Making of”. 

    Rezultatem wysiłków „grupy turystycznej” było natomiast powstanie rozbudowanego scenariusza gry miejskiej, ukazującej różne aspekty życia w XX stuleciu. Poszczególne zaplanowane zadania obejmowały zatem zarówno wcielenie się w postać robotnika z okresu Dwudziestolecia Międzywojennego, jak i działacza konspiracyjnego w dobie okupacji, a wreszcie aktywisty ruchu komunistycznego z lat PRL-u. Wobec wymuszonej warunkami zewnętrznymi zdalnej wersji finału niemożliwe stało się wykorzystanie powyższego scenariusza gry według pierwotnych założeń. Autorzy omówili go jednak na forum wszystkich uczestników projektu, zaś na samo wirtualne spotkanie przygotowali dla koleżanek i kolegów z innych grup dodatkowe zagadki związane z wybranymi miejscami w Krakowie, które zilustrowali za pomocą własnej dokumentacji fotograficznej.

    Na uwagę zasługuje kreatywność, pomysłowość i rzetelność, z jaką młodzież podeszła do realizacji swoich zadań pomimo dodatkowych ograniczeń wynikających ze ścisłego przestrzegania zaleceń związanych z bezpieczeństwem epidemicznym oraz zaistnienia konieczności nagłej zmiany formy spotkania finałowego. Na pamiątkę tej wspólnej przygody organizatorzy przesłali do wszystkich uczestników imienne dyplomy oraz książkowe upominki.

    Nadmienić wreszcie należy, iż 10 października – równolegle z realizacją młodzieżowych warsztatów projektowych - miała miejsce druga odsłona szkolenia dla rodziców i nauczycieli nt. wykorzystania narzędzi ICT w procesie edukacji. Zajęcia te przygotowali: dydaktyk akademicki oraz pedagog-praktyk, a jednocześnie dyrektor szkoły - oboje specjalizujący się w omawianej problematyce. Tematyka warsztatów odwoływała się zatem do e-learningowej części zajęć dla młodzieży, a przede wszystkim - do bieżącej sytuacji w szkolnictwie. Stąd też spotkała się z żywym zainteresowaniem słuchaczy, do których dodatkowo przesłano część materiałów szkoleniowych.

    Zapraszamy do obejrzenia załączonej poniżej fotorelacji z ostatnich spotkań „Uniwersytetu Młodego Odkrywcy” (autorstwa p. Pawła Kajzara, p. Joanny Małochy i p. Katarzyny Nenko) oraz do zamieszczonych na Facebooku UPJPII materiałów filmowych.

 Joanna Małocha
(Z-ca Kierownika projektu)